INCWADI KAPAWULI UMPHOSTOLI

KWABASEGALATHIYA

Isibingelelo

1UPawuli umphostoli ongaveli ebantwini, njalo kungekho ngomuntua, kodwa ngoJesu Kristub, langoNkulunkulu uYise owamvusa kwabafileyoc,

2 labazalwane bonke abalamid, kumabandla eGalathiyae:

3 Umusa kawube kini lokuthula okuvela kuNkulunkulu uBaba, leNkosini yethu uJesu Kristuf,

4 owazinikela ngenxa yezono zethug, ukuze asophule kulo umhlabah omubi wakhathesii, ngokwentando kaNkulunkulu loBaba wethuj;

5 obukuye ubukhosi kuze kube nini lanini. Amenik.

AbeGalathiya bahlamukela ivangeli likaKristu

6 Ngiyamangalal ukuthi limhlamuke masinyane kangaka lowo owalibizela emuseni kaKristum, laya kwelinye ivangelin;

7 elingeyisilo elinye; kodwa bakhona abanye abalididayo bethanda ukuhlanekela ivangeli likaKristuo.

8 Kodwa lanxa kungaba yithi kumbe ingilosi evela ezulwini engalitshumayeza ivangeli elehlukene lalelo esalitshumayeza lonap, kayibe yisiqalekisoq.

9 Njengoba sesitshilo, lakhathesi ngiyaphinda ngithi: Uba umuntu elitshumayeza ivangeli elehlukene lalelo elalemukelayor, kabe yisiqalekisos.

UPawuli walizuza kuKristu ivangeli

10 Ngoba ngincengat abantu loba uNkulunkulu khathesi yiniu? Kumbe ngidinga ukuthokozisa abantu yiniv? Ngoba uba ngisathokozisa abantu, ngingebe yinceku kaKristu.

11 Kodwa ngiyalazisa, bazalwanewx, ivangeli elatshunyayelwa yimi, ukuthi alinjengokomuntuy.

12 Ngoba lami kangilemukelangaz emuntwinia, futhi kangilifundiswanga, kodwa ngokwembulelwa kukaJesu Kristub.

13 Ngoba selizwile ukuhamba kwami kwakuqalac kobuJudad, ukuthi ngalizingela kakhulukazi sibilie ibandla likaNkulunkuluf, njalo ngangilichithag;

14 njalo ngangiphumelelah kubuJuda ngaphezu kwabanengi abayintanga yami esizweni samii, ngatshisekela ngokwengeziweyoj amasiko abobabak.

15 Kodwa nxa kwaba kuhle kuNkulunkulul, owangehlukanisa kusukela esizalweni sikamamam, wangibiza ngomusa wakhen,

16 ukwembula iNdodana yakhe kimio, ukuze ngiyitshumayele phakathi kwabezizwep, khona lapho kangelulekanangaq lenyama legazir;

17 futhi kangenyukelanga eJerusalema kubo ababengabaphostoli ngaphambi kwami, kodwa ngasuka ngaya eArabhiyas, ngasengiphinda ngibuyela eDamasekot.

18 Emva kwalokho sekwedlule iminyaka emithathuu ngenyukela eJerusalema ukuyabonana loPetrov, ngasengihlala laye insuku ezilitshumi lanhlanuw.

19 Kodwa kangibonanga lamunye wabaphostoli, ngaphandle kukaJakobex umfowabo weNkosiy.

20 Lezinto engilibhalela zona, khangelani, phambi kukaNkulunkulu, kangiqambi mangaz.

21 Emva kwalokho ngaya ezabelwenia zeSiriyab lezeKilikhiyac.

22 Njalo ngangingakaziwa ngobuso emabandleni eJudiyad ayekuKristue;

23 kodwa ayesizwa nje ukuthi: Owake wasizingela, usetshumayela ukholo owake waluchithaf,

24 asedumisa uNkulunkulu kimig.

Umsebenzi kaPawuli wavunyelwa ngabaphostoli beJerusalema

2Emva kwalokho sekwedlule iminyaka elitshumi lanea ngenyukela futhi eJerusalemabc kanye loBarnabasid, ngathatha loTitosi futhie;

2 ngasengisenyuka ngesambulelof, ngasengibalandisela ivangeli engilitshumayela phakathi kwabezizwegh, kodwa ngasesei1 kulabo ababelodumoj, hlezi mhlawumbe ngigijimele kumbe ngagijimela izek.

3 Kodwa ngitsho uTitosi owayelamil, engumGriki, kacindezelwanga ukuthi asokwem;

4 njalo ngenxan yabazalwane bamanga abangeniswa ngensithao, abangena ngokunyenya ukuze bahlolep ukukhululeka kwethu esilakho kuKristu Jesuq, ukuze basenze izigqilir;

5 esingabathobelanga ngokuzehlisa ngitsho okweholas, ukuze iqiniso levangeli lime njalo kinit.

6 Kodwa kulabo okuthiwau bayilutho (loba babeyini kakutsho lutho kimiv; uNkulunkulu kemukeli isimo somuntuw) ngoba labox ababedunyisiwey kabangelekelelanga ngaluthoz;

7 kodwa kokuphambeneyo, bebona ukuthi ngaphiwa ivangeli lokungasokia, njengoPetro elokusokab,

8 ngoba owenza ngamandla kuPetro kubuphostoli bokusokac, wenza ngamandla lakimi kwabezizwed,

9 bathi besazi umusa engiwuphiweyo, oJakobee loKefasif loJohaneg, abadumeh bezinsikai, banika mina loBarnabasi isandla sokunene sobudlelwano, ukuze thina siye kwabezizwe, bona-ke ekusokwenijk;

10 kuphela ukuze sikhumbule abayangal, into le lami engangikhuthalele ukuyenzam.

UPawuli umelana loPetro. Imisebenzi yomlayo kayilungisisi muntu

11 Kodwa kwathi uPetron efika eAntiyokio, ngamelana laye ebusweni, ngoba wayefanele asolwep.

12 Ngoba bengakafiki abathile abavela kuJakobeq, wayesidla labezizwe; kodwa kuthe sebefikile, wamonyuka wazehlukanisar, esesaba abokusokas.

13 Lamanye futhi amaJuda azenzisa kanye laye, kwaze kwathi loBarnabasi wathatheka ngokuzenzisa kwawot.

14 Kodwa kuthe sengibonile ukuthi kabahambi ngokuqonda eqinisweni levangeliu, ngathi kuPetro phambi kwabo bonkev: Uba wena ungumJuda, uphila ngokwabezizwe njalo kungeyisikho ngokwamaJudaw, ubacindezelelani abezizwex ukuthi baphile ngokwamaJuday?

15 Thina singamaJudaz ngemveloa, njalo kasisizo izoni ezivela kwabezizweb,

16 sisazi ukuthi umuntu kalungisiswa ngemisebenzi yomlayoc, kodwa ngokholode lukaJesu Kristu, lathi sakholwa kuKristu Jesuf, ukuze silungisisweg ngokholo lukaKristu, njalo kungeyisikho ngemisebenzi yomlayoh; ngoba ngemisebenzi yomlayoi kakuyikulungisiswa nyama.

17 Kodwa uba thina, esidinga ukulungisiswa kuKristu, lathi uqobo sificwe siyizonij, ngakho uKristu uyisisebenzi sesono yinik? Phindel!

18 Ngoba uba ngibuye ngakhe izinto engizidilizileyo, ngitshengisa ukuthi ngingophambekayom.

19 Ngoba ngomlayon mina ngafa kuwo umlayoo, ukuze ngiphile kuNkulunkulup.

20 Ngibethelwe kanye loKristu, kodwa ngiyaphila; kakuseyimi-ke, kodwa uKristu uphila kimiq; kodwa lokhu engikuphila khathesi enyameni ngikuphila ekholweni lweNdodana kaNkulunkulur eyangithandayos njalo yazinikelela minat.

21 Kangiwutshayi ize umusa kaNkulunkuluu; ngoba uba ukulunga kusiya ngomlayov, ngakho uKristu wafela izew.

Umuntu uyalungisiswa ngokholo

3Hawu maGalathiya ayizithutha, ngubani oliloyileyoa ukuze lingalalelib iqinisocd, lina abekwa obala phambi kwamehlo enu uJesu Kristu, ebethelwe phakathi kwenue?

2 Yilokhu kuphela engithanda ukukufunda kini ukuthi: Lemukela uMoya ngemisebenzi yomlayo yinif, loba ngokuzwag kokholoh?

3 Kanti liyizithutha kangaka? Liqale ngoMoyai selipheleliswa ngenyama yini?

4 Lahlupheka izinto ezinengi1 kangaka ngeze yini? Uba-ke ngitsho ngezej.

5 Ngakho yena olinika uMoya losebenza imisebenzi yamandla phakathi kwenu, kungaba ngemisebenzi yomlayo yini, kumbe ngokuzwa kokholok?

6 NjengoAbrahama wakholwa kuNkulunkulu, kwabalelwa-ke kuye ukuthi yikulungal.

7 Ngakho liyazi ukuthi labo abangabokholom, bona bangabantwana bakaAbrahaman.

8 Lombhalo, ubona ngaphambili ukuthi uNkulunkuluo ulungisisa abezizwe ngokholop, watshumayela ivangeli ngaphambili kuAbrahama wathi: Izizwe zonke zizabusiswa kuweq.

9 Ngakho abangabokholo babusiswa kanye loAbrahama okholwayor.

10 Ngoba bonke abemisebenzi yomlayo bangaphansi kwesiqalekisos; ngoba kulotshiwe ukuthi: Uqalekisiwe wonke ongaqhubeki kukho konke okulotshiweyo encwadini yomlayo ukukwenzat.

11 Kodwa kusobala ukuthi ngomlayo kakulamuntu olungisiswayo phambi kukaNkulunkuluu; ngoba: Olungileyo uzaphila ngokholov;

12 kodwa umlayo kawusiwo wokholo, kodwa kuthiwa: Umuntu owenza lezizinto uzaphila kuzow.

13 UKristux wasihlenga kusiqalekiso somlayo, esenziwe waba yisiqalekiso esikhundleni sethuy; ngoba kulotshiwe ukuthi: Uqalekisiwe wonkez olenga esihlahlenia;

14 ukuze kuthi isibusiso sikaAbrahama sifike kwabezizwe ngoKristu Jesub, ukuze semukelec isithembiso sikaMoya ngokholod.

15 Bazalwane, ngikhuluma njengokomuntue; ngitsho isivumelwano somuntuf esiqinisiweyog, kakho osichithayo loba osengezelelayoh.

16 Njalo izithembiso zakhulunywai kuAbrahama lenzalweni yakhej. Katsho ukuthi: Lezinzalweni, njengokungathi zinengi, kodwa njengokungathi ngeyodwa ukuthik: Lenzalweni yakho, enguKristul.

17 Lalokho ngiyakutsho: Umlayo oweza emva kweminyaka engamakhulu amane lamatshumi amathathu kawusesuli isivumelwano esaqiniswa nguNkulunkulu kuKristu ngaphambilim, ukuze usenze isithembiso sibe yizenop.

18 Ngoba uba ilifa livela emlayweni, alisaveli esithembisweni; kodwa uNkulunkulu walinika uAbrahama ngesithembisoq.

Umsebenzi womlayo

19 Pho, umlayo uyini? Wengezwa ngenxa yeziphambekor, kuze kufike inzalo eyanikwa isithembisos; wamiswa ngezingilosit esandleni somlamuliu.

20 Kodwa umlamuli kayisuye woyedwav, kodwa uNkulunkulu munyew.

21 Pho umlayo uphambene lezithembiso zikaNkulunkulu yini? Phindex! Ngoba uba wawunikiwe umlayo olamandla okuphilisa, isibili ukulunga ngabe kuvela ngomlayoy.

22 Kodwa umbhaloz uvalele konke ngaphansi kwesonoa, ukuze isithembisob ngokholo lukaJesu Kristu siphiwe abakholwayoc.

23 Kodwa kungakafiki ukholod, sasilondolozwe ngaphansi komlayoe, sivalelwe kuze kube sekholweni obeluzakwembulwaf.

24 Ngakho umlayog wawungumeluleki wethu kuKristuh, ukuze silungisiswe ngokholoi;

25 kodwa selufikile ukholoj, kasisekho ngaphansi kukamelulekik.

26 Ngoba lonke lingabantwana bakaNkulunkulu ngokholo kuKristu Jesul.

27 Ngoba lonke elabhabhathizelwa kuKristum, lembethe uKristun;

28 kakukho umJuda lomGrikio, kakukho obotshiweyo lokhululekileyop, kakukho owesilisa lowesifazanaq; ngoba lina lonke limunye kuKristu Jesur.

29 Uba-ke lingabakaKristus, ngakho liyinzalo kaAbrahamat, njalo liyizindlalifa njengokwesithembisou.

Singabantwana bakaNkulunkulu ngoJesu Kristu

4Kodwa ngithi, ngaso sonke isikhathi indlalifa iseyingane, kayehlukananga ngalutho esigqilini lanxa ingumnikazi wakho konkea;

2 kodwa ingaphansi kwabaphathib lababonisic, kuze kufike isikhathi esamiswa nguyise.

3 Ngokunjalo lathi, lapho siseyizingane, sasiyizigqilid ngaphansi kwemfundiso zakuqala zomhlabae;

4 kodwa kwathi ukuphelela kwesikhathi sekufikile, uNkulunkulu wathuma iNdodana yakhef, yenziwag ngowesifazanah, yenziwai ngaphansi komthethoj,

5 ukuze ihlenge abangaphansi komlayok, ukuze semukele ukuma kwabantwana.

6 Njengoba lingamadodanal, uNkulunkulu wathuma uMoya weNdodana yakhe enhliziyweni zenum, ememeza esithi: Abha*, Baban!

7 Ngakho kawuseyiso isigqili, kodwa indodana; njalo uba uyindodana, futhi uyindlalifa kaNkulunkulu ngoKristuo.

8 Kodwa ngalesosikhathi, lingamazi uNkulunkulup, laliyizigqili kulaboq abangeyisibo onkulunkulu ngemvelor;

9 kodwa khathesi lokhu selimazi uNkulunkulu, yebo kangithi lisaziwa nguNkulunkulus, libuyela njanit futhi kumfundiso zakuqala ezibuthakathaka leziyibuyangau, elifuna ukuba yizigqili zazo futhi kakutshav?

10 Ligcina izinsukuw, lezinyangaxy lezikhathiz, leminyakaa.

11 Ngilovalo nganib, hlezi ngitshikatshikelec ize kinid.

12 Banini njengami, ngoba lami nginjengani, bazalwane, ngiyalincenga; kalingonanga ngaluthoe;

13 liyazi-ke ukuthi ngobuthakathaka benyama ngatshumayela ivangeli kinif ngokokuqalag,

14 lokulingwa kwami okwakusenyameni yami kalikudelelanga njalo kalikwenyanyanga, kodwa langemukela njengengilosi kaNkulunkuluh, njengoKristu Jesui.

15 Ngakho sasiyini isibusiso senuj? Ngoba ngiyalifakazela ukuthi, uba kungenzekak, lalingakhupha amehlo enu linginikel.

16 Ngakho sengibeyisitha senu ngokulitshela iqiniso yinim?

17 Bayalitshisekela ngokungekuhlen; kodwa bafuna ukulivalela ngaphandle, ukuze litshisekele bonao.

18 Kodwa kuhle ukuthi litshisekelelwe kokuhle isikhathi sonke, njalo kungabi sebukhoneni bami lani kuphelap.

19 Bantwana bami abancane, engilomhelo futhi wokulizalaq aze uKristur abunjwes kinit,

20 kodwa bengingathanda ukuba khona lani khathesi, ngiphendule ilizwi lamiu, ngoba ngididekile nganiv.

USara loHagari bayimifanekiso yezivumelwano ezimbili

21 Ngitshelani, lina elithanda ukuba ngaphansi komlayo, kaliwuzwa yini umlayo?

22 Ngoba kulotshiwe ukuthi uAbrahama wayelamadodana amabili; enye ingeyesigqilikaziw, lenye ingeyokhululekileyox.

23 Kodwa eyesigqilikazi yazalwa ngokwenyamay, kodwa eyokhululekileyo ngesithembisoza.

24 Okuyizinto ezingumzekeliso; ngoba laba bayizivumelwano ezimbili; esinye esentabeni iSinayib1, esizalela ebugqilini, esinguAgaric.

25 Ngoba lokhu, uAgari, kuyintaba iSinayi eseArabhiyad, njalo imele iJerusalema yalamuhla, futhi iyisigqili kanye labantwana bayoe.

26 Kodwa iJerusalema ephezulu ikhululekile, engumama wethu sonkef;

27 ngoba kulotshiwe ukuthi: Thokoza, wena nyumba engazaliyo; kekela umemeze, wena ongawuzwanga umhelo; ngoba abantwana botshiyiweyo banengi okwedlula kakhulu kulaye olendodag.

28 Kodwa thina, bazalwane, njengoIsakah singabantwana besithembisoi.

29 Kodwa njengakulesosikhathi owazalwa ngokwenyama wamzingela yena ongowakoMoyaj, kunjalo lakhathesik.

30 Kodwa umbhalo uthinil? Uthi: Xotsha isigqilikazi lendodana yaso; ngoba indodana yesigqilikazi kayisoze idle ilifa kanye lendodana yokhululekileyom.

31 Ngakho, bazalwane, kasisibo abantwana besigqilikazi, kodwa bokhululekileyon.

5Ngakho manini liqinea enkululekweni uKristu asikhulula ngayob, lingabuyi libotshelwe futhi ejogwenic lobugqilid.

Inkululeko engoKristu

2 Khangelani, mina Pawuli ngithi kini, uba lisokwa, uKristu kayikulisiza ngaluthoe.

3 Ngiyafakaza-ke futhi kumuntu wonke osokwayo, ukuthi ulomlandu wokwenza umlayo wonkef.

4 Likhutshiweg kuKristuh, lina elilungisiswa ngomlayoi; liwile emusenij.

5 Ngoba thina ngoMoya silindele ngokholo ithemba lokulungak.

6 Ngoba kuKristu Jesu ukusoka kumbe ukungasoki kakusizi luthol, kodwa ukholom olusebenza ngothandon.

7 Beligijima kuhleo; ngubani olivimbele ukuthi lingalaleli iqinisop?

8 Lokhukuhuga kakuveli kolibizayoq.

9 Imvubelo eyingcosana ibilisa inhlama yonker.

10 Mina ngilethemba ngani eNkosinis, ukuthi kaliyikunakana okwehlukeneyot; kodwa lowo olihluphayo uzathwala isigwebou, loba engubani.

11 Kodwa mina, bazalwane, uba ngisatshumayela ukusokav, ngisazingelelwaniw? Ngakho isikhubekiso sesiphambanox sisusiwey.

12 Sengathiz abalihluphayoa bangazithena labob.

Imisebenzi yomzimba lezithelo zikaMoya

13 Ngoba lina labizelwa enkululekwenic, bazalwane; kuphela lingenzi inkululekod ibe lithuba enyamenie, kodwa ngothando sizananif.

14 Ngoba umlayo wonke ugcwaliseka elizwini linyeg, kulokhu ukuthi: Wothanda umakhelwane wakho njengalokhu uzithanda wenah.

15 Kodwa uba lilumana lidlana, qaphelani ukuthi lingaqedwa omunye ngomunyei.

16 Kodwa ngithi: Hambani ngoMoyaj, lingagcwalisikl lakanye inkanuko zenyamam.

17 Ngoba inyama ikhanuka okuphambene loMoya, loMoya okuphambene lenyama; njalo lezizinto ziphambenen, ukuze lingenzi izinto elizifunayoo.

18 Kodwa uba likhokhelwa nguMoyap, kalikho ngaphansi komlayoq.

19 Imisebenzi yenyama-ke isobala, eyile: Ukufeba, ukuphingarst, ukungcolauvw, amanyalaxyz,

20 ukukhonza izithombea, ukuthakatha, ubutha, inkanibc, umonade, ulakaf, ukubangagh, ukuxabanai, ukubhazukaj,

21 umhawuk, ukubulalal, ukudakwam, ukuminza, lezinye izinto ezinjalon; engilitshela ngakho ngaphambili, njengoba ngatsho futhi ngaphambili, ukuthi abenza izinto ezinje kabayikulidla ilifa lombuso kaNkulunkuluo.

22 Kodwa isithelo sikaMoyap luthando, intokozo, ukuthulaq, ukubekezelarst, ububeleuv, ukulungaw, ukholox,

23 ubumneney, ukuzithibaz; kokunje kakulamlayoa.

24 Kodwa abakaKristu babethele inyama kanye lokuhugeka lezinkanukob.

25 Uba siphila ngoMoya, njalo asihambe ngoMoyac.

26 Kasingazikhukhumezi, siqalane, sifelane umonad.

Imilayezelo yokusizana

6Bazalwane, uba-ke umuntu esehlelwa yisiphambeko esithilea, lina abakaMoyab mlungiseni onjalo ngomoya wobumnenec, uziqapheled, hlezi lawe ulingwee.

2 Thwalisanani imithwalo yenuf, langokunjalo gcwalisanig umlayo kaKristuh.

3 Ngoba uba umuntu ezitsho ukuthi uyiluthoi, engesiluthoj, uyazikhohlisak;

4 kodwa ngulowo lalowo kahlole owakhe umsebenzil, khona-ke ezakubam lokuzincoma ngokungokwakhe yedwan, njalo kungabi ngokomunye.

5 Ngoba ngulowo lalowoo uzathwala owakhe umthwalop.

6 Lofundiswa ilizwiq kahlanganyele ezintweni zonke ezinhle lalowo ofundisayor.

7 Lingakhohliswas, uNkulunkulut kahlekwa usulu; ngoba loba yini ayihlanyelayo umuntu yiyo leyo azayivunauv.

8 Ngoba ohlanyela kweyakhe inyamaw, uzavuna ukubhubhax kuvela enyameni; kodwa ohlanyela kuMoya uzavuna impilo elaphakade ivela kuMoyay.

9 Kodwaz kasingadinwa ekwenzeni okuhlea; ngoba ngesikhathi esifaneleyo sizavunab, uba singadinwangac.

10 Ngakho-ke njengoba silethubad, asenze okuhle kibo bonkee, kodwa ikakhuluf kwabendlu yokholog.

Isicino

11 Bonani amabala amakhulu kangaka engilibhalela ngawo ngesami isandlah.

12 Bonke abafuna ukubukeka enyamenii, yibo abalicindezela ukuthi lisokwej, kuphela ukuze bangazingelwa ngenxa yesiphambano sikaKristuk.

13 Ngoba ngitsho lalabo abasokwayo kabawugcini umlayo, kodwa bafuna ukuthi lisokwe, ukuze bazincome enyameni yenu.

14 Kodwa kimi kakungabi khonal ukuzincoma ngaphandle kwesiphambanweni seNkosi yethu uJesu Kristum, okubethelwe ngason umhlaba kimio, lami kuwo umhlaba.

15 Ngoba kuKristu Jesu ukusoka kakusizi luthop, kumbe ukungasoki, kodwa isidalwa esitshaq.

16 Njalo bonker abazahamba ngalesisimisos, ukuthula kakube phezu kwabotu, lesihawuv, laphezuw kukaIsrayeli kaNkulunkulux.

17 Kusukela khathesi, kakungabi lamuntu ongihluphayo; ngoba mina ngithwele emzimbeni wami impawu zeNkosi uJesuy.

18 Umusa weNkosi yethu uJesu Kristu kawube lomoya wenu, bazalwane. Ameniz.

a 1.11,12.

b Seb. 9.6. 20.24. 22.10,15,21. 26.16. 1 Tim. 1.1. Tit. 1.3.

c Seb. 2.24.

d Fil. 4.21.

e Seb. 16.6.

f Roma 1.7.

g 2.20.Mat. 20.28. Roma 4.25.

h Roma 8.38.

i Efe. 2.2. 1 Joha. 5.19. Joha. 15.19. 17.14.

j Fil. 4.20. 1 Thes. 3.11,13. 2 Thes. 2.16.

k Roma 11.36.

l Seb. 16.6. 18.23. 4.13.

m 5.8. 1.15. Roma 8.30.

n 2 Kor. 11.4. Roma 7.23.

o 5.10.Seb. 15.24. 2 Kor. 11.13.

p 2 Kor. 11.14. Roma 8.38.

q 5.12. Roma 9.3.

r Dute. 4.2.

s 5.12. Roma 9.3.

t Seb. 4.19,20. 5.29.

u Seb. 12.20. 1 Sam. 24.7. 1 Joha. 3.19.

v Efe. 6.6. Kol. 3.22. 1 Thes. 2.4. Mat. 6.24. Jak. 4.4.

w 1 Kor. 11.23. 15.1,3. Seb. 22.14.

x 2 Kor. 8.1.

y Roma 2.16.

z 1 Kor. 11.23. 15.1,3. Seb. 22.14.

a 1.16. 2.2. 2 Kor. 12.2,7. Efe. 3.3. 1 Kor. 2.10.

b 2.2. 1.16. 2 Kor. 12.2,7. Efe. 3.3. 1 Kor. 2.10.

c Efe. 4.22. 1 Tim. 4.12. Heb. 13.7. Jak. 3.13. 1 Pet. 1.15,18. 2.12. 3.1,2,16. 2 Pet. 2.7. 3.11.

d 1.14.

e Seb. 8.3.

f 1 Kor. 10.32.

g 1.23. Seb. 9.21. 1 Kor. 15.9.

h Luka 2.52.

i 1.14.

j Fil. 3.6. Seb. 21.20.

k Mat. 15.2. Mark. 7.5. Kol. 2.8. Jer. 9.14.

l 1 Kor. 1.21.

m Hlab. 22.9. 71.6. Isa. 49.1,5. Jer. 1.5. Luka 1.15. Roma 1.1,5.

n 1.6.

o 1.16. 2.2. 2 Kor. 12.2,7. Efe. 3.3. 1 Kor. 2.10.

p 2.7,8. Seb. 9.15.

q 2.6.

r Mat. 16.17.

s 4.25. Seb. 2.10.

t Isa. 7.8.

u Seb. 9.23.

v Seb. 9.26. 22.17.

w Seb. 9.29.

x Seb. 12.17.

y 1 Kor. 9.5. Mat. 12.46.

z Roma 9.1.

a Roma 15.23.

b Seb. 15.23,41. Seb. 18.18. Seb. 11.25,26. 13.1.

c Seb. 9.30.

d 1 Thes. 2.14. 1 Kor. 11.16.

e 2 Kor. 5.17.

f 1.23. Seb. 9.21. 1 Kor. 15.9.

g 2 Kor. 9.13.

a Mat. 26.61.

b Luka 2.4.

c Seb. 15.2.

d 2.9,13. Seb. 4.36.

e 2.3. 2 Kor. 2.13.

f 1.12.

g Seb. 25.14.

h Seb. 15.12.

i Mark. 4.34.

1 ngasese: kumbe, komunye lomunye wabo.

j 2.6,9. Mark. 10.42.

k 4.11. 1 Kor. 9.24. 1 Thes. 3.5.

l 2.3. 2 Kor. 2.13.

m 2.14. 6.12. Seb. 16.3. 1 Kor. 9.21.

n Seb. 15.24.

o 5.12. 2 Kor. 11.26.

p Roma 5.20. 2 Pet. 2.1. Juda 4.

q 5.1.

r 4.3,9,24,25. 5.1. 2 Kor. 11.20.

s 2 Kor. 7.8.

t 2.14. 3.1.

u 2.6,9. Mark. 10.42.

v 1 Kor. 3.7. Seb. 5.36.

w Dute. 10.17.

x 2 Kor. 12.11. 2 Kor. 5.16.

y 2.6,9. Mark. 10.42.

z 1.16.

a 2.8. 1.16. Seb. 9.15. Seb. 13.46.

b 1 Thes. 2.4. 1 Tim. 1.11. 1 Kor. 9.17.

c Seb. 1.25.

d 3.5. Roma 15.18. 2 Kor. 1.6.

e 2.12. Seb. 12.17.

f 1 Kor. 1.12.

g Seb. 1.13.

h 2.2,6.

i Isam. 3.12. Mat. 16.18.

j 2.1.

k Roma 1.5.

l Roma 12.13.

m Seb. 24.17.

n Seb. 15.35. Seb. 15.1.

o Seb. 11.26.

p Jobe 21.31. 2 Kor. 10.1.

q 2.12. Seb. 12.17.

r 2.14. Seb. 10.28. 11.3. 15.28,29.

s Seb. 10.45. 11.2. Kol. 4.11. Titus 1.10.

t 2.1.

u 2.5.

v 1 Tim. 5.20.

w 2.14. Seb. 10.28. 11.3. 15.28,29.

x 2.3. 6.12.

y Esta 8.17.

z Seb. 15.10,11.

a 4.8. Efe. 2.3.

b Efe. 2.12. Mat. 9.11.

c 3.11. Seb. 13.38,39. Roma 3.20.

d Seb. 15.10,11.

e 3.24. Roma 1.17. 3.22,28. 5.1.

f Mark. 11.22.

g Seb. 15.10,11.

h Mark. 11.22.

i Hlab. 143.2.

j 2.15.

k 2 Kor. 11.15.

l 3.21. 6.14. Luka 20.16.

m 2 Kor. 7.11. Roma 3.5.

n Roma 3.20.

o Roma 7.4,6. Roma 6.2.

p Roma 6.11. Luka 20.38. Roma 14.7. Heb. 9.14.

q Roma 6.6.

r Roma 6.11. Luka 20.38. Roma 14.7. Heb. 9.14.

s Roma 8.37.

t 1.4.

u 3.15. Mark. 7.9 .

v 3.21. Heb. 7.11.

w 5.4.

a Seb. 16.6.

b 5.7.

c 2.5,14. 4.16. Tit. 1.14.

d 5.7.

e Nani 21.9.

f 3.14. Efe. 1.13. Seb. 2.38. 8.15. 10.44. 15.8. Heb. 6.4.

g Roma 10.17. Luka 7.1.

h 3.14. Efe. 1.13. Seb. 2.38. 8.15. 10.44. 15.8. Heb. 6.4.

i 4.9. Fil. 1.6.

1 ezinengi: kumbe, ezinkulu.

j 1 Kor. 15.2. Heb. 10.32,35,36. 2 Joha 1.8.

k 2.8. 1 Kor. 12.10.

l Gen. 15.6. Roma 4.3,9,21,22. Jak. 2.23. Roma 4.9,21,22.

m 3.9,29. Roma 3.26.

n Luka 19.9. Joha. 1.47.

o 3.22. 4.30. Roma 9.17. 10.11. Roma 1.2.

p Roma 3.30.

q 3.16. Gen. 12.3.

r 3.9,29. Roma 3.26.

s 5.4. Roma 4.15. Mat. 5.19. Jak. 2.10.

t Dute. 27.26. Jer. 11.3. Hez. 18.4.

u 3.24. 2.16.

v Hab. 2.4. Roma 1.17. Heb. 10.38.

w Levi 18.5. Roma 10.5.

x 2 Kor. 5.21.

y 4.5. 1 Kor. 6.20.

z Dute. 21.23.

a Seb. 5.30.

b Mat. 8.11.

c 3.2.

d Seb. 2.33. Isa. 44.3. Hez. 11.19. Jow. 2.28.

e Roma 3.5.

f Roma 9.4.

g 2 Kor. 2.8.

h 2.21. Mark. 7.9.

i Seb. 13.32.

j 3.8. Luka 1.55. Roma 4.16.

k Mat. 1.1.

l 3.19. Gen. 13.15. 17.8. 22.18.

m Gen. 12.1-3. 15.13. Eks. 12.40,41. Seb. 7.6.

n Mat. 15.6.

o Roma 4.14. Heb. 6.12.

p 5.4,11. 1 Kor. 13.8.

q Roma 4.14. Heb. 6.12.

r Roma 4.15. 1 Tim. 1.9.

s 3.19. Gen. 13.15. 17.8. 22.18.

t Seb. 7.53.

u Eks. 20.19,21,22. Dute. 5.5,22,23,27,31. 33.2. Joha. 1.17.

v 1 Tim. 2.5.

w Roma 3.30.

x 2.17.

y 2.21.

z 3.8.

a 3.23. Roma 11.32. Roma 3.9.

b Roma 4.16. Seb. 10.43.

c Mark. 11.22.

d 2 Kor. 3.13.

e 2 Kor. 11.32.

f 3.23. Roma 11.32. Roma 3.9.

g Mat. 5.17.

h 1 Kor. 4.15.

i 3.11. 2.16.

j 2 Kor. 3.13.

k 1 Kor. 4.15.

l 4.5. Joha. 1.12. Roma 8.15. 1 Joha. 3.1,2.

m Roma 6.3. Mat. 28.19.

n Roma 13.14.

o 5.6. 6.15. Roma 1.16.

p 1 Kor. 12.13.

q 1 Kor. 11.11.

r Joha. 10.16. 17.21. 1 Kor. 10.17. Efe. 2.14-16. 4.4. Seb. 10.35.

s 3.7. 1 Kor. 3.23.

t Roma 9.7.

u 4.28. 4.1,7. Mat. 25.34. Efe. 3.6.

a 3.29.

b Mat. 20.8.

c Gen. 24.2.

d 2.4.

e Kol. 2.8,20.

f Mark. 1.15.

g Joha. 1.14. Roma 1.3. Fil. 2.7. Heb. 2.14,17.

h Gen. 3.15.

i Joha. 1.14. Roma 1.3. Fil. 2.7. Heb. 2.14,17.

j Mat. 5.17. Luka 2.27.

k 3.13. 1 Pet. 1.18,19. Mat. 20.28.

l 3.26. Roma 8.15.

m Roma 8.9.

n Mark. 14.36. Roma 8.15.

o 3.29. Roma 8.17.

p Hlu. 2.10.

q Roma 1.25. 1 Kor. 12.2. Efe. 2.11,12. 1 Thes. 1.9.

r 2.15. 1 Kor. 8.4. 10.20.

s 1 Kor. 8.3.

t 3.3.

u Roma 8.3. Heb. 7.18.

v 2.4.

w Roma 14.5.

x 2 Lan. 8.13 .

y Kol. 2.16. Nani 28.11.

z 2 Lan. 8.13.

a Levi 25.2-5.

b 2.2.

c Roma 16.6.

d 5.2, 4.

e 2 Kor. 2.5.

f Roma 6.19. 1 Kor. 2.3.

g 1.6.

h 1 Sam. 29.9. Zek. 12.8. Mal. 2.7. 2 Kor. 5.20.

i Mat. 10.40. 1 Thes. 2.13.

j Roma 4.6,9.

k Roma 12.18.

l Mark. 2.4.

m 3.1.

n 2 Kor. 11.2. Roma 10.2. 1 Kor. 12.31.

o 2 Kor. 11.2. Roma 10.2. 1 Kor. 12.31.

p 2 Kor. 11.2. Roma 10.2. 1 Kor. 12.31.

q 3 Joha. 4. 1 Kor. 4.15. 1 Thes. 2.7. Jak. 1.18.

r 2 Kor. 13.5.

s Roma 2.20.

t 2 Kor. 13.5.

u Roma 9.3.

v Joha. 13.22. Seb. 25.20.

w Gen. 16.15.

x Gen. 21.2.

y Roma 9.7.

z 4.28. Gen. 17.15-19. 18.10-14. 21.1. Heb. 11.11.

a Gen. 21.2.

b Dute. 33.2.

1 iSinayi: Gr. iSina.

c 2.4.

d 1.17.

e 2.4.

f Heb. 12.22. Isam. 3.12. 21.2,10.

g Isa. 54.1.

h 3.29. 4.23. Roma 9.8. Seb. 3.25.

i 4.23. 3.29. Roma 9.8. Seb. 3.25.

j Gen. 21.9.

k 5.11.

l 3.8.

m Gen. 21.10. Joha. 8.35.

n 5.1.

a 1 Kor. 16.13.

b 2.4. 4.31. 5.13. Joha. 8.32,36. Roma 6.18. 8.2. 2 Kor. 3.17. Jak. 1.25. 1 Pet. 2.16. 2 Pet. 2.19.

c Seb. 15.10.

d 2.4.

e 4.11. Seb. 15.1. 1 Kor. 7.18. Seb. 16.3. Fil. 3.2.

f 3.10. Roma 2.25.

g 5.11. 1 Kor. 13.10.

h 2.21. Roma 9.31,32. 11.6.

i 2.21. Roma 9.31,32. 11.6.

j 2 Pet. 3.17. Heb. 12.15.

k Roma 8.23,25.

l 6.15. 3.28. 1 Kor. 7.19. Kol. 3.11.

m 1 Thes. 1.3. Jak. 2.18,20,22.

n 2 Kor. 1.6.

o 1 Kor. 9.24.

p 3.1.

q 1.6.

r 1 Kor. 5.6.

s 2 Kor. 2.3.

t Fil. 3.15.

u 1.7. 5.12.

v 5.3.

w 4.29. 6.12. 6.17.

x 1 Kor. 1.23. Roma 14.13.

y 5.11. 1 Kor. 13.10.

z 1 Kor. 4.8.

a Seb. 17.6. Seb. 15.24.

b 1.8,9. 1 Kor. 5.13.

c 5.1.

d 1 Kor. 8.9. 1 Pet. 2.16. 2 Pet. 2.19.

e Roma 7.8.

f 1 Kor. 9.19. 1 Kor. 7.22.

g 6.2. Mat. 7.12. 22.40. Joha. 13.34.

h 5.22. Levi 19.18. Roma 13.9.

i Fil. 3.2.

j 5.25. Roma 8.1,4. Roma 8.12.

k Roma 6.12. 2 Pet. 2.10. Roma 13.14.

l Mat. 10.23.

m Efe. 2.3.

n Roma 7.23. 8.5. Mat. 26.41. Mark. 14.38. Roma 8.6,7. 1 Tim. 5.24.

o Roma 7.15,19.

p Roma 8.14.

q Roma 7.4.

r 1 Kor. 6.18.

s 2 Kor. 12.21.

t Efe. 5.3. Kol. 3.5.

u Mat. 23.27. Roma 1.24. 6.19. Efe. 4.19. 1 Thes. 2.3. 4.7.

v 2 Kor. 12.21.

w Efe. 5.3. Kol. 3.5.

x Mark. 7.22.

y Mat. 23.27. Roma 1.24. 6.19. Efe. 4.19. 1 Thes. 2.3. 4.7.

z 2 Kor. 12.21.

a Roma 1.29. 1 Kor. 10.14. Fil. 1.15. 1 Tim. 6.4. 1 Pet. 4.3.

b 2 Kor. 12.20.

c 1 Kor. 3.3.

d 2 Kor. 12.20.

e 1 Kor. 3.3.

f 2 Kor. 12.20.

g Roma 2.8. Fil. 1.16. 2.3. Jak. 3.14,16.

h 2 Kor. 12.20.

i 1 Kor. 3.3.

j 1 Kor. 11.19.

k Roma 1.29.

l Roma 1.29.

m Roma 13.13.

n 1 Kor. 6.9. Efe. 5.5. Kol. 3.6. Isam. 22.15. Heb. 13.4.

o 1 Kor. 6.9. Efe. 5.5. Kol. 3.6. Isam. 22.15. Heb. 13.4.

p Efe. 5.9. Roma 7.4. 8.5.

q 5.14. Jak. 3.17.

r 2 Kor. 6.6. 2 Tim. 4.2. 1 Kor. 13.4. 1 Thes. 5.14.

s Roma 15.14.

t Efe. 4.2. Kol. 3.12.

u Efe. 4.2. Kol. 3.12.

v 2 Kor. 6.6. 2 Tim. 4.2. 1 Kor. 13.4. 1 Thes. 5.14.

w Roma 15.14.

x 1 Kor. 13.7.

y Efe. 4.2. Kol. 3.12.

z Seb. 24.25.

a 1 Tim. 1.9.

b 5.16. Roma 6.6. 1 Pet. 2.11.

c 5.16. Kol. 3.5.

d Fil. 2.3.

a Heb. 12.13. Jak. 5.19. Hlab. 141.5. 2 Kor. 2.7.

b 1 Kor. 3.1. Roma 15.1.

c 1 Kor. 4.21. 2 Tim. 2.25.

d Tshu. 7.21,22. 1 Kor. 10.12.

e 1 Kor. 7.5.

f Roma 15.1.

g 5.14.

h 1 Joha. 4.21. Joha. 13.34.

i 2.6. 1 Kor. 8.2.

j 1 Kor. 3.7.

k 1 Kor. 3.18.

l 1 Kor. 11.28.

m 1 Kor. 3.8.

n 2 Kor. 1.14.

o Roma 14.12.

p Zaga 9.12.

q Seb. 18.25. Luka 1.4.

r 1 Kor. 9.14. Roma 15.27.

s 1 Kor. 6.9.

t Jobe 13.9.

u 2 Kor. 9.6.

v Roma 14.12.

w Jobe 4.8. Zaga 11.18. 22.8. Hos. 8.7. 10.12. Roma 8.13. Jak. 3.18. Tshu. 11.4. Efe. 5.11.

x 1 Kor. 15.42.

y Jobe 4.8. Zaga 11.18. 22.8. Hos. 8.7. 10.12. Roma 8.13. Jak. 3.18. Tshu. 11.4. Efe. 5.11.

z 2 Thes. 3.13. 1 Kor. 15.58.

a Luka 18.1.

b Heb. 3.6.

c Heb. 12.3,5. Heb. 10.36.

d Zaga 3.27. Joha. 9.4.

e 1 Thes. 5.15. 1 Tim. 6.18. Tit. 3.8.

f 1 Thes. 3.12. 5.15. 2 Pet. 1.7.

g 1 Tim. 5.8. Efe. 2.19. 3 Joha. 5.

h 1 Kor. 16.21.

i Fil. 3.18. 2 Kor. 11.13.

j 2.3,14.

k 5.11.

l 2.17.

m Fil. 3.3,7,8.

n Roma 6.6.

o 2 Kor. 5.19. 2 Pet. 2.5.

p Filim. 25. 2 Tim. 4.22. Roma 16.20.

q 2 Kor. 5.17. Roma 2.28. Efe. 2.15. Roma 6.4. Joha. 3.5,7.

r Hlab. 50.23.

s Fil. 3.16. 2 Kor. 10.13.

t 1 Tim 1.2.

u Hlab. 125.5. 128.6.

v 1 Tim 1.2.

w Roma 9.7,8. Isa. 29.23.

x Hlab. 125.5. 128.6.

y 5.11. 2 Kor. 1.5. 2 Kor. 11.23-25.

z Filim. 25. 2 Tim. 4.22. Roma 16.20.